Số tiền $702,000 trong vali thuộc về ai?

Credit: businessinsider.com.au 

Ls Nguyễn Văn Thân

Vào buổi chiều ngày 11 tháng 8 năm 2011, có người gọi điện thoại báo cho cảnh sát biết là có một người thuê phòng 3026 tại khách sạn Hilton Sydney có mang súng. Cảnh sát tới khách sạn dò hỏi thì được báo cho biết khách thuê có tên là Sean Carolan. Sean là một huấn luyện viên cá nhân và trước đó là một võ sĩ chuyên đánh trong chuồng (caged fighter).

Cảnh sát chặn Sean trong phòng giải lao khách sạn. Lúc đó Sean đang kéo theo một cái vali. Cảnh sát khám người thì không tìm thấy súng ống gì nhưng  chiếc va li thì có đầy tiền giấy $50 Úc được gói lại bằng dây thun. Tổng cộng là $702,000. Cảnh sát nghi ngờ số tiền này có vấn đề bất hợp pháp và bắt Sean về đồn để thẩm vấn.

Sean khai rằng cái vali đó không phải của ông mà của một người bạn nhờ ông giữ giùm. Vì vậy ông không biết trong đó có gì. Không có bằng chứng gì khác, cảnh sát đành thả Sean ra nhưng giữ lại va li tiền.

Kể từ đó thì Sean không bị truy tố về tội phạm nào liên quan tới cái va li chứa đầy tiền này. Sau đó, Sean nhờ luật sư yêu cầu cảnh sát trả lại va li cùng số tiền $702,000. Cảnh sát không chịu nên Sean tiến kiện ra tòa.

Câu hỏi mà tòa phải quyết định là có phải Sean là người sở hữu hợp pháp số tiền này hay không? Hoặc cảnh sát có lý do chính đáng để giữ số tiền này hay không?

Theo lời khai của nhân chứng trước tòa thì ông Andrew McManus, một bầu show tổ chức cho ban nhạc nổi tiếng Texas Trio ZZ Top đến Úc trình diễn. Nhưng lúc đó McManus đang gặp khó khăn về tài chánh vì đang gặp trở ngại với Sở Thuế. Nên ông nhờ một người bạn ở bên Mỹ là Owen Hanson trả trước $700,000 đô cho Harold Colfman, manager của ban nhạc. McManus hứa là sẽ trả số tiền này lại cho Hanson từ tiền thu vé vô cửa sau khi tổ chức xong chương trình văn nghệ.

Ông Hanson bay từ Mỹ qua Úc để nhận số tiền cho vay. McManus dàn xếp cho người mang cái va li với $702,000 đô Úc theo đúng hối xuất trả lại tiền. Hanson trong tháng 5 năm 2011. Khi tới Úc thì Hanson thuê một apartment trên đường Kent Sydney. Thay vì bỏ tiền vào ngân hàng thì ông giấu cái va li có đầy tiền trên nóc nhà phòng tắm.

Trong lúc đang ở Sydney, ông gia nhập câu lạc bộ thể dục Fitness First trên đường Bond Sydney. Tại đây Hanson gặp và tập với Sean. Sau một vài tuần lễ, Sean cho biết là đang thực hiện một dự án kinh doanh giảm cân (weight loss clinics) sử dụng dụng cụ và kỹ thuật tân tiến nhất. Kết quả là Hanson đồng ý hùn vốn đầu tư và cho Sean biết là ông sẽ bỏ từ $150,000 tới $200,000 vào dự án này. Hanson mời Sean tới apartment ở đường Kent để lấy tiền. Sean nhận va li và đi taxi về khách sạn Hilton. Khi bị cảnh sát bắt và thẩm vấn thì Sean trả lời là giữ va li tiền giùm cho một người bạn vì ông đang đánh bạc tại Star City Casino và sợ thua hết tiền. Nhưng khi ra tòa thì Sean khai là có ý định mang vali tiền về cất ở một nông trại tại Penrith. Sau đó sẽ mở trương mục ngân hàng và bỏ số tiền đó vào.

Trạng sư của Sean đồng ý câu chuyện mà Sean kể lại nghe thật khó tin. Nhưng điều đáng nói là Sean không bị truy tố về tội phạm nào. Cảnh sát cũng không tiến hành xin án lệnh của tòa để tịch thu số tiền đó và không có dấu hiệu gì cho thấy cảnh sát vẫn đang tiếp tục điều tra bất cứ nhân vật nào liên quan tới số tiền này. Hơn nữa, cảnh sát đã hành xử trái phép khi lục soát va li của Sean.

Nhưng trạng sư của Sean cũng đồng ý là nguyên đơn phải chứng minh quyền sở hữu hợp pháp khi đòi lại tài sản. Ví dụ như khi A đưa một va li chứa ma túy cho B giữ giùm trong một thời hạn nào đó mà B không chịu trả lại, A không thể kiện B vì ma túy không phải là một hình thức tài sản có thể sở hữu hợp pháp. Tương tự như vậy, nếu số tiền $702,000 là tài sản bất hợp pháp (ví dụ như số tiền này có liên quan tới việc buôn lậu, ma túy hoặc rửa tiền), thì Sean không sở hữu hợp pháp và không thể đòi cảnh sát trả lại được.

Tòa phán rằng cảnh sát có toàn quyền câu lưu và lục soát va li vì đã có người gọi điện thoại cho biết là Sean đang mang súng mặc dù sau đó không tìm thấy súng. Khi nhìn thấy cái va li có đầy tiền mặt thì cảnh sát có quyền bắt Sean về đồn để thẩm vấn nguồn gốc của số tiền lớn như vậy.

Thứ hai, mặc dù cảnh sát không trưng dẫn bằng chứng ngược lại nhưng không có nghĩa là cuộc điều tra về số tiền này đã kết thúc vì trong vụ án này có liên quan đến nhân chứng từ nước ngoài. Tiến trình điều tra sẽ chậm và khó khăn hơn. Nhưng cuối cùng thì cảnh sát cũng phải có quyết định hoặc là truy tố người nào đó hoặc là xin lệnh tòa tịch thu số tiền đó. Nhưng tòa không bắt cảnh sát phải có quyết định ngay bây giờ.

Thứ ba, lời khai của nguyên đơn thật khó tin và bất nhất. Một số tiền lớn như vậy mà không có giấy tờ giải thích rõ ràng thì cảnh sát có quyền nghi ngờ về sự hợp pháp của nó. Dựa vào bằng chứng trình bày trước tòa thì nguyên đơn không chứng minh được là mình sở hữu hợp pháp số tiền $702,000 này. Lời khai của McManus với cảnh sát cho thấy số tiền mặt này có thể dính líu tới việc rửa tiền hoặc không khai báo với Sở Thuế. Hơn nữa và cũng theo lời khai của nguyên đơn thì ông chỉ giữ giùm cho một người bạn đó là Hanson. Nếu cảnh sát cần phải trả lại thì trả lại cho Hanson chớ không phải nguyên đơn. Nhiều lắm là nguyên đơn chỉ có $200,000 là con số mà Hanson hứa đầu tư vào dự án giảm cân. Kết quả là tòa phán nguyên đơn thưa kiện và phải trả phí tổn pháp lý cho cảnh sát.

Trong cộng đồng Việt Nam thì có một số người có thói quen và thích lưu trữ tiền mặt. Có người giấu cả trăm ngàn đồng tiền mặt dưới giường ngủ hoặc hàng triệu đô trong vách tường. Nếu lỡ có chuyện xảy ra mà không chứng minh được nguồn gốc sạch sẽ thì có thể mất trắng. Đó là chưa kể có thể biến mình thành miếng mồi ngon cho các vụ trộm cướp nguy hiểm đến tính mạnh nếu có người trong gia đình không kín miệng.